اجزای دستگاه بلوک زنی تاثیر بسزایی در عملکرد صحیح این دستگاه دارند. دستگاه بلوک زنی، دستگاهی برای تولید بلوک است که می تواند بلوک سقفی و دیواری تولید کند. این دستگاه یک دستگاه سیار با سیستم هیدرولیک است که شامل سه بخش اصلی قالب، بدنه و سمباده می باشد و از اجزای شاسی دستگاه، موتور ویبره، گیربکس حرکت، پمپ، موتور و … تشکیل شده است. دستگاه بلوک زنی در دو نوع ثابت و متحرک عرضه می شود. این دستگاه در کارگاه ها، ساختمان ها و کارخانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. نحوه کار دستگاه بلوک زنی به طور خلاصه این است که با فرغون مصالح را بر روی سینی دستگاه بلوک زن می ریزند، سپس به داخل قالب بلوک سیمانی هدایت می کنند و قالب بلوک را از سیمان پر می نمایند. همزمان ویبره می زنند تا مصالح متراکم و سپس سفت شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا با اجزا و نحوه کار دستگاه بلوک زنی بیشتر آشنا شوید.
انواع دستگاه بلوک زنی
1. دستگاه بلوک زن دستی (تخم گذار):
این دستگاه ها، بلوک های سیمانی را به روش قدیمی تولید می کنند و به برق احتیاجی ندارند. علت نامگذاری آن ها، شباهت دستگاه به خزندگان تخم گذار می باشد. طرز کار این نوع دستگاه بدین صورت است که بعد از این که یک ردیف بلوک سیمانی تولید شد، دستگاه به سمت جلو حرکت کرده و سپس ردیف بعدی را تولید می کند. در دستگاه بلوک زن دستی، تراکم قالب ها به وسیله سمبه و با حرکت دست انجام می شود. این دستگاه می تواند در مدت زمان حدودی ۸ ساعت، ۲۰۰ الی ۳۰۰ بلوک را بسازد. بلوک های سیمانی که با استفاده از دستگاه بلوک زنی تخم گذار دستی تولید می شوند معمولا ابعاد دقیقی دارند. برخی از این ابعاد را می توان بلوک سیمانی ۴۰×۲۰×۱۰، بلوک سیمانی ۵۰×۲۰×۱۵، بلوک سیمانی ۴۰×۲۰× ۲۰ و بلوک سیمانی ۴۰×۲۰×۷ نام برد. این ابعاد با توجه به نیاز و درخواست مشتری قابل تغییر هستند.
2. دستگاه بلوک زن نیمه اتوماتیک (تخم گذار و یا ثابت):
در این دستگاه که بلوک زن هیدرولیکی یا تخم گذار نیز نامیده می شود، ساخت بلوک ها بسیار دقیق تر و در تیراژ بالاتری انجام می گردد. ویبره قالب ها، برقی و پرس نیز هیدرولیکی است. همین موضوع کمک می کند تا بلوکی که در نهایت ساخته می شود، ابعاد صاف و یکنواختی داشته باشد. ورقی که در دستگاه استفاده می شود ضخامت 8 میلی متر دارد و به همراه سنبه برش cnc ارائه می گردد. این دستگاه می تواند در هر شیفت کاری 4000 تا 4500 بلوک را تولید کند. از مزایای دستگاه بلوک زن نیمه اتوماتیک می توان به داشتن ابعاد دقیق تر بلوک سیمانی سبک، تولید بلوک سیمانی در تیراژ بالا، کف بسیار صاف بلوک سیمانی تولید شده و یکنواختی بیشتر در تولید اشاره نمود.
3. دستگاه بلوک زن تمام اتوماتیک (ثابت):
فرآیند ساخت بلوک در این دستگاه ها به صورت ثابت و اتوماتیک انجام می شود. در طی مراحل ساخت، اپراتور هیچ دخالتی در تولید ندارد. در دستگاه بلوک زن تمام اتوماتیک، بلوک ها بر روی پالت های چوبی مخصوص در زیر دستگاه قرار می گیرند تا برای خشک شدن به محل مناسبی منتقل شوند. در این دستگاه می توان در هر شیفت کاری حداکثر ۱۴۰۰۰ بلوک ساخت. همچنین بیشترین هزینه سرمایه گذاری و بالاترین تکنولوژی تولید و بیشترین تیراژ تولید را این دستگاه ها دارند. از ویژگی های دستگاه بلوک زن اتوماتیک می توان به کنترل سریع و آسان آن، نیاز نداشتن به انجام کار فیزیکی و جابجایی یک دستگاه سنگین، قابلیت تعویض قالب و تولید انواع مختلف بلوک اشاره نمود.
مزایای دستگاه بلوک زن
بلوک زن توانایی تولید بلوک در تیراژهای مختلف را دارد. انواع بلوک های بتنی و لیکا را می توان با این دستگاه تولید نمود. بلوک های ایجاد شده با استفاده از این دستگاه می توانند فشار بالایی را تحمل کنند. در ساخت این دستگاه از ورق ضخیم و الکتروموتور با کیفیت استفاده شده است. دستگاه بلوک زن طراحی استاندارد و مقرون به صرفه ای دارد.
اجزای دستگاه بلوک زنی
دستگاه بلوک زن در دو نوع دستی و برقی تولید می شود. دستگاه بلوک زن دستی به صورت خودکار و دستی حرکت می کند. این نوع دستگاه دارای مدل های دو قالبه، سه قالبه و ۴ قالبه می باشد. مدل دو قالبه آن برای تولید بلوک دیواری کاربرد دارد و با نیروی برق نیازی ندارد. اما مدل های سه و ۴ قالبه آن برای ساخت بلوکی سقفی و دیواری مورد استفاده قرار می گیرند و دارای الکتروموتور هستند. در مدل 2 قالبه، مصالح توسط ضربه سمبه درون قالب متراکم می شوند ولی در مدل 3 و 4 قالبه هم نیروی ویبره و هم نیروی ضربه مصالح درون قالب را متراکم می کنند. دستگاه های بلوک زنی از اجزای مختلفی ساخته می شوند. از جمله آن ها می توان شاسی دستگاه، موتور ویبره، قالب و سمبه دستگاه، گیربکس حرکت و موتور، ویبره دستگاه، پمپ و موتور را نام برد.
نحوه کار با دستگاه بلوک زنی
برای شروع به کار دستگاه بلوک زنی و روشن کردن آن به سه ماده اولیه مصالح، سیمان و آب نیاز است. برای کار با این دستگاه، ابتدا باید نقاط مهم دستگاه یعنی قالب و سمبه را تنظیم کنید. سپس مخلوط شن، ماسه و پوکه را داخل سینی دستگاه ریخته و با استفاده از تی یا شن کش، مخلوط را درون قالب بلوک هدایت کرده تا فضاهای خالی پر شوند. در مرحله بعد، ویبره دستگاه را روشن نموده و قالب ها تحت ارتعاش قرار می گیرند. در نتیجه فضای خالی میان مواد ایجاد می شود. مجدد این فضای های خالی را باید پر نمود. پس از ارتعاش قالب ها، سمبه دستگاه را پایین آورده تا عملیات تراکم انجام گیرد و مواد متراکم شوند. در مرحله آخر در حین انجام عملیات ویبره کردن، سمبه دستگاه حتما باید پایین بماند تا قالب ها را بیرون آورید. قالب ها جهت خشک شدن به محیط مناسب منتقل می شوند.
مخلوط بتن در دستگاه بلوک زن
مخلوط بتن مصرفی در ساخت بلوک باید از یک پیمانه سیمان پرتلند، پنج سوم پیمانه شن (به درشتی حداکثر نصف ضخامت نازک ترین دیواره بلوک)، پنج دوم پیمانه ماسه و ۱۳۰ الی ۱۵۰ لیتر آب برای بتن لرزیده یا ۱۶۰ تا ۱۸۰ لیتر برای بتن نلرزیده تشکیل شده باشد. در صورتی که ساختن بلوک با وسایل مکانیکی انجام گیرد، قالب باید تا ارتفاع معینی بالاتر از سطح نهایی آن پر شده و مخلوط درون قالب دستگاه پس از لرزاندن، کوبیده و صاف شود. پس از قالب گیری بلافاصله بلوک ها را از دستگاه جدا کرده و آن ها را بر روی پالت های تعبیه شده به محل عمل آوری منتقل کنید. چنانچه تولید بلوک به وسیله ماشین های بلوک زنی سیار (تخم کن) انجام شود، بستر زیر بلوک ها باید صاف، تمیز و عاری از آلودگی و خاک بوده و با بتن یا اندود سیمانی پوشیده شده باشد. همچنین برای جلوگیری از تابش آفتاب، ریزش باران و وزش باد، بلوک ها را باید در محل های سرپوشیده و دور از جریان هوا تولید کرد. در مورد تولید بلوک با ماشین های خودکار باید به مشخصات فنی خاص ماشین توجه کافی گردد.
هنگامی که دمای محیط از ۵ درجه سلسیوس کمتر باشد، باید تولید بلوک در محوطه روباز را متوقف نمود. به منظور جلوگیری از آثار تخریبی ناشی از تابش مستقیم خورشید خصوصا در دمای بیش از ۲۵ درجه سلسیوس، وزش باد، شسته شدن توسط باران و آبپاشی نادرست، کاهش سریع درجه حرارت در روزهای اول و سرمای زیاد و یخ زدگی، عمل آوری بلوک های بتنی امری ضروری است. فاصله زمانی بین قالب گیری بلوک ها و آغاز عملیات مراقبت حداقل ۴ تا ۵ ساعت خواهد بود.
مصرف برق دستگاه بلوک زنی
برق مصرفی در دستگاه بلوک زن 220 تا 380 ولت است که به طور کلی دستگاه بلوک زن دستی به وسیله برق تک فاز کارآیی مناسب را خواهد داشت. ولی بلوک زن اتوماتیک و نیمه اتوماتیک برای راه اندازی به برق سه فاز احتیاج دارند. تفاوت سیستم برقی تک فاز و سه فاز در دامنه توان آن ها است که برق تک فاز توان ثابت ندارد و برق سه فاز به صورت توان ثابت می باشد.
نکات استفاده از دستگاه بلوک زن
• در صورتی که دمای محیط کمتر از 5 درجه سانتی گراد باشد، ساخت بلوک در فضای روباز انجام نشود.
• در صورتی که دما بیش از 25 درجه درجه سانتی گراد باشد، درجه حرارت دستگاه با روش های مناسب کاهش یابد.
• بعد از 4 تا 5 ساعت پس از قالب گیری بلوک ها، عملیات مراقب از دستگاه بلوک زن شروع گردد.
• بلوک ها به دور از تابش مستقیم نور خورشید و بارش باران قرار گیرند.
• اگر از بلوک زن به صورت سیار استفاده می شود، از قرار گرفتن بلوک ها در سطحی صاف و بدون آلودگی اطمینان حاصل کنید.
انتخاب دستگاه بلوک زن مناسب
• اجزای مختلف دستگاه بلوک زن مانند نوع ورق ها، نوع الکتروموتورها، سیستم هیدرولیک و آلیاژ قطعات دارای کیفیت مناسب باشد.
• حرکت فرمان های دستگاه بلوک زن مانند سیستم هیدرولیک به صورت آهسته یا شتاب زده نباشد.
• دستگاه بتواند بدون گیر و ایرادی کار کند. مانند حرکت سنبه که نباید به قالب ضربه وارد نماید و همچنین حرکت رفت و برگشتی ریل و سینی، روان و بدون گیر باشد.
• چکش یا ویبره دستگاه بلوک زن بتواند ضربه را به صورت کوبه ای (پرسی) و فشار مناسب به بلوک وارد کند.
سرویس و نگهداری دستگاه بلوک زنی
• زمانی که قالب ها خالی هستند از ویبره زدن پرهیز شود. زیرا سبب آسیب به دستگاه بلوک زن می شود.
• بعد از اتمام عملیات ساخت بلوک، قالب ها را تمیز نمایید.
• دستگاه بلوک زن باید در زمین صاف قرار بگیرد تا در زمان ساخت بلوک دچار مشکل نشود.
• واسکازین و روغن هیدرولیک به صورت دوره ای تعویض شود.
• برای محافظت از الکتروموتور از نوسانات برق جلوگیری گردد.
• الکتروموتور در معرض رطوبت و آب قرار نگیرد.
• از فشار بیش از اندازه به سمبه دستگاه خودداری شود.
• ریل و سمبه دستگاه به صورت منظم، روان کاری گردند.
• نحوه ساخت دستگاه بلوک زنی دستی و انواع دیگر آن به گونه ای می باشند که بهتر است قالب دستگاه بلوک زن پس از تولید یک میلیون بلوک تعویض شود.